-
1 ерткыч
1. прил.1) хи́щный, плотоя́дныйерткыч җәнлекләр — хи́щные (плотоя́дные) живо́тные
ерткыч кошлар — хи́щные пти́цы
2) перен. жесто́кий, свире́пый, хи́щныйерткыч бер адәм — свире́пый челове́к
ерткыч караш — хи́щный (свире́пый) взгляд
3) звери́ный, хи́щническийерткыч күзләр белән карау — смотре́ть звери́ными глаза́ми
2. сущ.ерткыч төс — звери́ный вид
1) зверь, хи́щник (матёрый, опасный, таёжный, пушной) || звери́ный (мех, инстинкт)урман ерткычлары — лесны́е зве́ри
ерткыч төсле ташлану — наки́нуться как хи́щник (зверь)
ерткыч тырнагына эләгү — попа́сть в ко́гти зве́ря (хи́щника)
ерткыч лар сукмагыннан — звери́ными тро́пами
2) перен. и́зверг, зверьфашист ерткычлары — фаши́стские и́зверги
кеше түгел син, ерткыч — не челове́к ты, зверь
•- ерткыч тешле кәлтәсыманнар
- ерткыч тешлеләр••ерткыч табигатьле — жесто́кий, бесчелове́чный; со звери́ными (хи́щническими) пова́дками
-
2 ерткыч
1. hunhar, acımasız, cani2. yırtıcı (hayvan) -
3 ерткыч
1. зверь, хищник // хищный, плотоядный2. перен изверг, зверь // звериный, хищнический; жестокий, свирепый -
4 ерткыч
Raubtier n.; fig. grausamer Tyrann m.; Despot m.; Bestie f. -
5 ерткыч
1. сущ. 1) зверь, хищник 2) перен.изверг, зверь 2. прил. 1) в знач.хищный, плотоядный 2) перен.звериный, хищный, хищнический ▪ yırtqıç xaywan зверь, хищник -
6 ерткыч дельфин
каса́тка -
7 ерткыч тешле кәлтәсыманнар
я́щерицы зверозу́бые -
8 ерткыч тешлеләр
собир.; зоол. зверозу́бые ( подотряд вымерших пресмыкающихся) -
9 yırtqıç
ерткыч 1. сущ.1) зверь; хищник2) перен.изверг; зверь2. прил.1) в знач.хищный; плотоядный2) перен.звериный; хищный; хищническийзверь; хищник. -
10 гадәт
сущ.1) привы́чка, обыкнове́ние, обы́чайүз гаебеңне башкаларга аудару гадәте — привы́чка сва́ливать свою́ вину́ на други́х
табын янында дәшмәү (сөйләшмәү) гадәте — обыкнове́ние храни́ть молча́ние за столо́м (за едо́й)
чир китәр, гадәт китмәс — (посл.) боле́знь пройдёт, а привы́чка оста́нется; привы́чка не ото́пок, с ноги́ не ски́нешь
иске гадәт ташланмас, яңа гадәт башланмас — (посл.) отвы́кнуть от ста́рой привы́чки тру́дно, ста́рые привы́чки живу́чи
яман чир тиз йога, яман гадәт тиз керә — (посл.) дурно́й приме́р зарази́телен (букв. дурна́я привы́чка, как и зара́зная боле́знь, бы́стро привива́ется)
2) привы́чка; мане́ра поведе́ния; пова́дки, накло́нностияман гадәтләр — дурны́е накло́нности
үз-үзеңне тоту гадәте — мане́ра вести́ себя́, мане́ра поведе́ния
кеше сүзен бүлү - начар гадәт — перебива́ть собесе́дника - дурна́я привы́чка
ерткыч хайваннар гадәте — пова́дки хи́щных звере́й
3) зама́шкибайлар гадәте — ба́рские зама́шки
4) обычно во мн. ч. гадәтләр обы́чаи, нра́вы; тради́циясм. тж. гореф-гадәтбашка халыкларның гадәтләре белән танышу — познако́миться с нра́вами (обы́чаями) други́х наро́дов
кунакчыллык гадәтләре — обы́чаи (пра́вила, зако́ны) гостеприи́мства
•- гадәт булып киткән
- гадәт итү
- гадәтенә каршы
- гадәткә әйләнү
- гадәттә булмаган
- гадәттә булмаганча
- гадәттән тыш -
11 җанвар
сущ.1) прям.; перен. (ди́кий) зверь, живо́тное; тварьерткыч җанварлар — хи́щные зве́ри
киек җанварлар — ди́кие зве́ри
һәр җанварның пары була — погов. ка́ждой тва́ри по па́ре
2) перен.; разг. насеко́мое (о блохах, клопах и т. п.) -
12 ике
числ. колич.1)а) два, две, дво́еике стакан — два стака́на
ике кашык — две ло́жки
ике тәүлек — дво́е су́ток
б) в притяж. ф. икебез, икегез, икесе вдвоём (дво́е); мы (вы, они́) вдвоёмикебез дә — (мы) о́ба (о́бе)
икегездән дә — от вас обо́их
икесенә дә — (им) обо́им, им двои́м
в) как знаменатель дробн.; числ. икедән втора́яикедән өчкә икедән берне кушу — к трём вторы́м приба́вить одну́ втору́ю
2) в сочет. со словами на -лы, -лык дву-, две-, двух-, дво́е-ике атналык — двухнеде́льный
ике еллык имән агачы — дубо́к двухле́тний
ике йөзьеллык юбилеен үткәрү — провести́ двухсотле́тний юбиле́й
ике көнлек поход — двухдне́вный похо́д
ике яклы урам хәрәкәте — двусторо́ннее у́личное движе́ние
ике тәрәзәле бүлмә — ко́мната в два окна́
3) два ра́за, два́ждыике сигезең уналты — два́жды во́семь - шестна́дцать
ике бардык инде без анда — два́жды (два ра́за) уже́ ходи́ли мы туда́
4) в знач. сущ.а) два (года, годика)аңа әле генә ике тулды — ей (ему́) то́лько что испо́лнилось два го́дика (го́да)
б) мн., в притяж. ф. икеләре приме́рно (приблизи́тельно) второ́е (число́); числа́ так второ́гов) в притяж. ф. икесе второ́е (число́)бүген икесе — сего́дня второ́е (число́)
икесендә килегез — приходи́те второ́го (числа́)
айның икесендә — второ́го числа́ (ме́сяца)
•- ике басулы
- ике буын
- ике буынлы тигезләмә
- ике властьлылык
- ике җенесле
- ике иңле
- ике кабырчыклылар
- ике канатлылар
- ике капкачлы клапан
- ике кырлы почмак
- ике нокта
- ике оксидлы
- ике орлыклар
- ике өйлеләр
- ике өлешлеләр
- ике потлы гер
- ике саңаклылар
- ике составлы
- ике телле
- ике тиенлек
- ике төртке
- ике юллык
- ике юллык шигырь
- ике яклы
- ике яклы хезмәттәшлек
- ике япьле сәнәк
- ике аерылы сәнәк••ике авыз сүз — разг. два сло́ва, па́ра слов
ике авыз сүз белмәү — ни в зуб ного́й
ике агач арасында адашу — заблуди́ться в трёх со́снах
ике адым да атлый (китә) алмау (атлап өлгермәү) — не успе́ть сде́лать двух шаго́в
ике адымда — бли́зко, в двух шага́х
ике адымны бер итү — нести́сь со всех ног (во всю прыть; не чу́я ног)
ике адымның берендә — че́рез (ка́ждый) шаг; ка́ждые два ша́га
ике азан әйтмиләр — букв. две обе́дни зара́з не слу́жат; ≈≈ по́езд уже́ ушёл (о том, чего не повторяют дважды)
ике арага кара мәче керү — чёрная ко́шка пробежа́ла (проскочи́ла) ме́жду кем-то (двои́ми)
ике арага керү (төшү) — испо́ртить взаимоотноше́ния
ике арада, бер турыда калу — оказа́ться в неопределённом положе́нии
ике арада бетсен (калсын) — пусть оста́нется ме́жду на́ми
ике арада калу — сиде́ть на двух сту́льях, быть на распу́тье
ике арада киләп сару — слоно́в слоня́ть; болта́ться без де́ла
ике арадан буш калу — ни два, ни полтора́; ни то ни сё
ике араны шомарту — соба́к гоня́ть, слоня́ться без де́ла, безде́льничать
ике ат бер тиен — хоть трава́ не расти́; хоть бы хны
ике атлам җир — см. ике адымлык җир
ике аягын (ботын) бер кунычка (итеккә) тыгу — свя́зывать по рука́м и нога́м; согну́ть в бара́ний рог кого-л.
ике аякка (берьюлы) аксау — хрома́ть на о́бе ноги́
ике аяклы, ике куллы — тако́й, как все ( с руками и ногами)
ике аяклы ерткыч — двуно́гий зверь; двуно́гая тварь
ике аяклы хәсрәт (бәла, афәт) — го́ре лу́ковое
ике аякның берсен дә атламау — ни ного́й, ни ша́гу
ике аякның берен басмау — не ступи́ть ного́й ( ноги моей не будет)
ике әйттермәү — не заставля́ть два́жды повторя́ть
ике бәя (бәһа, хак) — в двойно́м разме́ре ( очень дорого)
ике бозауга башак (кибәк) аера алмау (белмәү) — не суме́ть раздели́ть корм двум теля́там
ике дигәнче — в два счёта; еди́ным ду́хом
ике дога, бер җыр — см. ике дөнья - бер морҗа
ике дөньядан буш калган — не от ми́ра сего́
ике инә бер җептә, ике имән (тирәк) бер төптә (булу) — как иго́лка с ни́ткой; их водо́й не разольёшь
ике исәп - бер хисап (исәп) — всё равно́
ике кабып бер йоту — в два счёта ( сделать); одни́м (еди́ным) ду́хом; раз-два и гото́во
ике колагың үзеңә булсын — остава́йся при свои́х ко́зырях (букв. пусть твои́ два у́ха оста́нутся при тебе́)
ике көннең берендә — че́рез день; ка́ждые два дня
ике кул белән — см. ике куллап
ике кулга бер эш — поси́льная рабо́та
ике кулга шәм тотып эзләү — днём с огнём иска́ть
ике кулны да кую — подпи́сываться обе́ими рука́ми
ике куян артыннан куу — гна́ться за двумя́ за́йцами
ике күзе дүрт булган — глаза́ на лоб поле́зли
ике күзе төсле — как зени́цу о́ка
ике күзе ут булу — мета́ть глаза́ми и́скры
ике күзем кебек — как свет оче́й мои́х, голу́бчик, моя́ ра́дость
ике күзем чәчрәп чыксын! — ло́пни мои́ глаза́!
ике күзең ут булсын! — смотри́ в о́ба!
ике мәгънәле — двусмы́сленный
ике сарылы — сомни́тельно; сомни́тельный
ике сөйләмәү (сөйләп тормау, сөйләшмәү) —держа́ть (сдержа́ть) своё сло́во
ике сүз арасында — ме́жду де́лом, ме́жду сло́вом
ике сүз булмау — не мо́жет быть двух слов; не мо́жет быть ина́че; и ре́чи не мо́жет быть
ике сүзгә урын калдырмау — вы́сказаться недвусмы́сленно
ике сүздә, ике сүз белән — вкра́тце, в двух слова́х
ике сүзнең берендә — че́рез сло́во; то и де́ло (об употреблении, повторении чего-л.)
ике сыңар бер кием — два сапога́ па́ра
ике такта арасында калу — попа́сть впроса́к, оказа́ться ме́жду двух огне́й
ике тамчы су кебек (шикелле) — как две ка́пли воды́ ( похожи)
ике тәкә (бәрән) башы бер казанга сыймый — две бара́ньи головы́ в оди́н котёл не вмеща́ются; двум медве́дям в одно́й берло́ге те́сно
ике тиен бер акча — ерунда́, ничего́ не сто́ит
ике тиен тормас(лык) — гроша́ ло́маного не сто́ит; ни гроша́ не сто́ит; ло́маный ( медный) грош цена́
ике тиенгә дә исәпләмәү — в грош не ста́вить; ни во что не ста́вить
ике тиенлек — ни на грош, ни на копе́йку
ике ут арасында (эчендә) — ме́жду двух огне́й ( оказаться в безвыходном положении)
ике юл уртасы (чаты) — на распу́тье; быть (стоя́ть) на распу́тье
ике якка да кушылмау — оста́ться нейтра́льным; нет де́ла (кому-л. до кого-л., до чего-л.)
ике якка да юк — ни то ни сё, ни ры́ба ни мя́со
ике яклы уен уйнау — вести́ двойну́ю игру́
ике яклылык — двуру́шничество
ике ятып бер төшкә кермәү (уйламау) — не гори́т и не ва́рит; а ему́ и го́ря ма́ло
ике икең - дүрт кебек — как два́жды два четы́ре; о́чень про́сто
икенең берсе — одно́ из двух; и́ли-и́ли; и́ли да, и́ли нет
икесе дә бер очтан кискән — два сапога́ па́ра
- ике адымлык җирикесе ике нәрсә — две ра́зные ве́щи
- ике арада йөрү
- ике аягына бастыру
- ике башлы
- ике дөнья - бер морҗа
- ике килмәү
- ике куллап
- ике кулын баглау
- ике кулын бәйләү
- ике кулсыз итү
- ике кулсыз калу
- ике кулсыз булу
- ике кулсыз утыру
- ике куянны берьюлы ату
- ике күзен дүрт итеп
- ике сүз сөйләү
- ике сүзле
- ике уртада
- ике уртада тору
- ике чабата - бер кием -
13 киек
сущ.1) дичь || ди́кийурман киекләре — лесна́я дичь
киек каз — ди́кий гусь
киек хайваннар — ди́кие живо́тные
2) зверь (дикий, промысловый)ерткыч киекләр аулау — охо́титься на хи́щных звере́й
•- Киек каз юлы -
14 тәгамьләү
перех.съесть, употребля́ть/употреби́ть || употребле́ние в пи́щуерткыч корбанын тәгамьләде — хи́щник съел свою́ же́ртву
-
15 туемсыз
прил.1) несы́тныйтуемсыз ризык — несы́тная еда́
2) разг.; прям.; перен. ненасы́тныйтуемсыз ерткыч — ненасы́тный хи́щник
См. также в других словарях:
ерткыч — 1. Башка хайваннар белән тукланучы җәнлек. с. Башка хайваннар белән тукланучы 2. күч. Чиктән тыш явыз, рәхимсез, аяусыз, кансыз кеше тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шакал — ЧАКАЛ – иск.) Этләр семь. күбрәк тычканнар һәм кошлар, шулай ук үләксә белән туенучы ерткыч хайван; чүл бүресе. күч. Ерткыч табигатьле кеше тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Аминев, Ахтям Закиятдинович — Ахтям Закиятдинович Аминев (Әхтәм Зәкиятдин улы Әминев) татарский поэт (1918 1942 гг.). Биография Родился и вырос в селе Анясево Миякинского района Республики Башкортостан. В 1933 году закончив семилетку в родном селе, уезжает… … Википедия
акула — (иск. КҮПЕК) – 1. Кимерчәкле (примитив төзелешле) ерткыч диңгез балыгы 2. күч. Җәмгыятьтә ерткычлык, барысын да үзеңә аулау, йоту мәгънәсен белдерү өчен кулл. : иң зур монополист яки иң куркыныч капкын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алабуга — Чәнечке канатлылар төркеменнән кызгылт йөзгечле, буй буй таплары булган ерткыч балык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арыслан — 1. Мәчесыманнар семь. кыска йонлы (ата арыслан – күпереп торган йомшак яллы) , бик зур гәүдәле ерткыч хайван 2. күч. Зур һәм көчле, батыр кешегә карата әйтелә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аю — 1. Куе йонлы, авыр гәүдәле имезүче ерткыч хайван 2. күч. Зур гәүдәле, таза кеше тур.. АЮ БАЛАНЫ – БОХАР МИЛӘШЕ – Кыргый балан, мәрҗән куагы да диләр; рус. Бузина. АЮ БАЛЫГЫ – иск. Тюлень. АЮ БИЕТҮЧЕ – Кулга ияләштерелгән аю белән кәмит күрсәтеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйләнчек — 1. сөйл. Карусель 2. Хайваннарда, бигрәк тә сарык һәм кәҗәләрдә баш миенә тасма суалчан керүдән була торган авыру (үләр алдыннан хайван гел әйләнмә хәрәкәтләр ясап тора) 3. с. Әйләнеч әйләнчек юлдан йөрү 4. Дүңгәләк. ӘЙЛӘНЧЕК КОҢГЫЗ – Су өстендә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балабан — 1. Ауга өйрәтелгән ерткыч кош (бигрәк тә бөркет) баласы 2. Тилгәннең бер төре; рус. Балабон … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балпан — 1. Ауга өйрәтелгән ерткыч кош (бигрәк тә бөркет) баласы 2. Тилгәннең бер төре; рус. Балабон … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
барыс — Мәчесыманнар семь. урта зурлыктагы ерткыч хайван – Африка һәм Азиядә таралган; рус. Барс. БАРЫС ЕЛЫ – Төрки халыкларда һәр елы аерым бер хайван исеме белән аталган борынгы унике еллык циклда өченче ел … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
